A Semana do Patrimonio Invisible conmemora o 40 aniversario de Compostela como Patrimonio Cultural da Humanidade

Compostela volverá abrir neste mes de decembro as portas do seu legado menos visible coa VII Semana do Patrimonio Invisible, unha iniciativa do Concello de Santiago a través de Compostela Cultura que conta co apoio da Deputación da Coruña e a colaboración de diferentes entidades. Do 1 ao 5 de decembro, ofrecerá máis de 700 prazas  nun percorrido único por edificios, espazos arqueolóxicos, institucións e infraestruturas históricas normalmente fechadas ao público, para achegar o patrimonio máis oculto á cidadanía e visitantes de Compostela. 

A concelleira de Capital Cultural, Míriam Louzao, o deputado de Patrimonio da Deputación da Coruña, Xosé L. Penas e o xestor cultural de Trivium, Manuel Rial, presentaron este mércores en rolda de prensa o programa completo desta edición especial que coincide co 40 aniversario da declaración de Santiago de Compostela como Cidade Patrimonio Cultural da Humanidade pola UNESCO.

A dicir de Louzao, o programa permite “entrar en lugares fundamentais para afondar na historia da cidade e na nosa memoria” e “reivindicar a vastísima riqueza cultural desta cidade orgullosa de si”. Para a concelleira, estes percorridos pola cara oculta da cidade “convidan a cidadanía e visitantes a vela con novos ollos, a facer seus lugares cargados de historia, e a reforzar ese vínculo emocional que nos une a esta Compostela que sempre nos sorprende”. 

O deputado provincial Xosé Penas salientou que “calquera iniciativa que fagamos dende as administracións públicas nunca serán suficiente para traballar canto é preciso co patrimonio visible e invisible” e, nese senso, apuntou que este programa cumpre cun dobre obxectivo, “o de visibilizar ese patrimonio para que que o gran público poida entrar e, ao mesmo tempo,  protexelo, porque facemos que estea vivo”.

Sete tesouros abertos por primeira vez

Nesta sétima edición, máis de 700 persoas poderán participar nas visitas a unha ducia de propostas diferentes, entre as que se inclúen sete espazos singulares que serán abertos ao público por primeira vez no formato de visita guiada exclusiva da Semana do Patrimonio Invisible: o Pazo Arcebispal, as Escavacións da Catedral, o Auditorio de Galicia, a Compañía de María, a Casa da Parra, a  Colexiata do Sar e un que se garda aínda como visita secreta. 

• Pazo Arcebispal: Facendo ángulo coa porta da Acibechería localízanse as dependencias do pazo arcebispal, antigamente coñecido como o “provisorato”, hoxe sede da curia. Tras a súa fachada decimonónica agóchanse algunhas sorpresas como a espectacular escaleira de honra que comunica coa cámara arcebispal.
• Escavacións da Catedral: Baixo o chan da catedral agóchanse as orixes da cidade apostólica. Unha experiencia única para camiñar sobre as camadas superpostas de historia, que amosan a evolución do “Locus Sanctus” a través dos seus camposantos, da cerca de Cresconio e dos primeiros templos dedicados ao fillo do Trono.
• Casa da Parra. O fermoso edificio da praza da Quintana, en proceso de rehabilitación, leva anos pechado ao público. A fachada barroca deseñada por Domingo de Andrade é a súa carta de presentación. Un percorrido polo seu interior permitirá coñecer os seus segredos e as sorprendentes descubertas arqueolóxicas no seu subsolo. 
• Compañía de María. Coñecido como “A Ensinanza”, este foi o primeiro centro de Galicia dedicado á educación feminina e un dos colexios máis antigos de Compostela. Polas súas aulas pasaron xeracións de santiaguesas e santiagueses, pero o seu interior segue a ser un gran descoñecido na cidade.
• Colexiata do Sar. Unha das arquitecturas máis sobranceiras do románico compostelán abre as súas portas para amosar a singular beleza dos seus muros e piares inclinados, a impresionante colección de sartegos medievais e outras sorpresas.
• Auditorio de Galicia. Entramos nas partes menos coñecidas deste edificio deseñado polo estudio de Julio Cano Lasso en 1988. De carácter urbano e pechado cara á praza da Música, ábrese á natureza no Parque da Música. O volume dominante do escenario reflíctese nunha lámina de auga, converténdose nun potente referente visual da cidade.
• Visita secreta. Como nas últimas edicións, para o peche do ciclo resérvase unha visita sorpresa que, ano tras ano, resulta ser unha das máis demandadas polo público.

Unha ducia de experiencias exclusivas

O programa complétase ata compor a ducia de propostas con  algunhas das experiencias máis valoradas polas persoas participantes en anteriores edicións, como os Mananciais de Compostela, o CSC da Trisca, o Cemiterio e Capela do Rosario ou o Teatro Principal

• Mananciais de Compostela. As persoas participantes descenderán ás profundidades da terra para se adentrar nos antigos mananciais de auga das fontes históricas da cidade medieval da Fonte Branca e Ponte Mantible. 
• CSC da Trisca. Nun terreo moi estreito, érguese este emblema da arquitectura contemporánea na cidade, obra do neoiorquino John Hejduk, xunto a un equipo formado por Antonio Sanmartín, Elena Cánovas e Leonardo Rietti.
• Cemiterio e capela do Rosario. No interior de San Domingos de Bonaval, as visitantes percorrerán a capela e o cemiterio desta institución, fundada hai máis de 500 anos e peza fundamental da Semana Santa compostelá.
• Teatro Principal. Aínda que non hai unha persoa de Santiago que non asistira a un espectáculo no Teatro Principal, son menos as que puideron acceder aos seus espazos agochados e descubrir a súa curiosa historia desde a súa inauguración en 1841.

Ademais destas visitas a espazos exclusivos, normalmente fechados ou de acceso restrinxido, en 2025 a Semana do Patrimonio Invisible contará cun itinerario especial denominado Santiago Patrimonio Mundial, que precisamente afondará no significado desa declaración da UNESCO no seu 40 aniversario.

Reservas e información 

Para garantir a calidade das visitas e a protección dos bens culturais, o acceso realizarase en 53 grupos pequenos, en horarios de mañá e tarde con prazas limitadas. Para participar en calquera dos grupos, é preciso realizar inscrición previa a través do formulario de reservas que estará dispoñible o xoves 27 de novembro, ás 12 horas en patrimonioinvisible.gal. Co gallo facilitar o acceso á actividade ao maior número de persoas posible, cada solicitante poderá reservar un máximo dunha visita para dúas persoas.